MATTHIJS VERMEULEN

Thea Diepenbrock

aan

Matthijs Vermeulen

Amsterdam, 14-15 maart 1946

Donderdagavond.

Het was een vermoeiende dag, ten eerste door de vreeselijke kou, waartegen je je te verweren had – we moesten in Loenen een half uur op de bus wachten – en dan ook wegens de noodzaak om gedurende 5 uur een levendig discours te voeren. Gelukkig nam Poulenc daarvan een groot deel voor zijn rekening; hij vertelde uitvoerig den inhoud van zijn opéra bouffe "Les mamelles de Tirésias" en speelde en zong er groote gedeeltes uit. En als hij eenmaal aan de piano zit, gaat hij graag door, en er werden dus een hoop liederen gezongen. Het was allemaal heel gezellig. Bernac is veel fijner dan Poulenc, maar grof kun je hem toch onmogelijk noemen, ondanks de oneindige hoeveelheid onfatsoen die hij op muziek gezet heeft. Die muziek is banaal, ontzettend gemakkelijk van vinding, hij heeft daar pret in en pret in het onfatsoen, maar de manier waarop hij pret heeft maakt héelemaal geen onfatsoenlijken indruk. Het is heel gek, het moet toch te analyseeren zijn hoe die man zoowat in elkaar zit, maar ik zie het nog niet.

We waren om 7 u. thuis, toen ben ik dadelijk aan het stukje begonnen, terwijl J. een half uur les gaf, toen hebben we gegeten en nadat ik het stukkie had afgemaakt, ben ik het in het Concertgebouw aan Paul gaan brengen, om even te overleggen of het niet te lang was en hoe hij evt. zou kunnen coupeeren. Daarna thuis bij de kachel nog wat overlegd over onze "party" Zaterdagavond na hun concert, te moe om naar bed te gaan. Het is nu bij half 12 en ik ga mijn avondgebed met je doen.

Vrijdag.

Ja, onzinnig dat B.B.C.-progr. van v. Beinum. Hij heeft de Marsyas wel op eén van de concerten (niet uitgezonden) gespeeld. In Londen zijn ze dol op Tschaikowsky; als het niet Sibelius is, is het Tsch. dien zij het liefst hooren. Dat de Kuhnau-Var. export-artikel zijn geworden, laat zich denken: het is een kort stuk en voor iedereen begrijpelijk, bovendien heeft Andriessen hier in Holland de meeste good-will van iedereen, zoodat het publiek bevredigd is als het in de krant leest dat de Kuhnau-Var. (die hier geen succes hebben, omdat ze niet brillant zijn) mee op reis gaan. Het is allemaal zo gek. En vond je Haydn niet slecht? Ik vind dat "in de puntjes vertolkt", die netheid-en-verder-niets, dat keurige virtuosendom op den rug van zoo'n arme klassieke zooiets vreeselijks.

Ik verheug me erop dat je met een boek over Pappie bezig zult zijn. Een conceptie heb ik in het geheel niet; H.E. en ik hadden dermate het idee dat we een boek met een conceptie niet aan konden, dat ik er nooit over nagedacht heb. Of het "vlug" zal gaan, het inwerken in de problemen, dat weet ik niet. Maar misschien wil jij ook die beschouwingen niet schrijven. Als je al het brievenmateriaal en de artikelen gelezen hebt, zal er wel iets bij je komen opdagen.

Het deed me plezier te lezen "curieus, als ik zoo met ideëele thema's bezig ben, vergaat me elk begrip van vrijen." Het doet me plezier, omdat je je dan kunt voorstellen, hoe mijn situatie altijd was en eventueel nog zoù kùnnen zijn. Goed, dat ik, ondanks mijn dankbaarheid voor je intentie, nooit ten volle geloofd heb in beloften als "Ton désir sera toujours mon désir": vandaag, één dag later, zeg je "je ne garantirais rien"! Dat is nu eenmaal zoo, het zou onbegrijpelijk zijn als het niet zoo was. Hoe kan ik je tegenover een moeilijk probleem geplaatst hebben? Had zich dat dan aan jou heelemaal niet voorgedaan? Had je aan die "loi à moi" niet gedacht? Is "nièt te doen" "gemakkelijk"?

Met je lof ten aanzien van Wirtshaus ben ik blij hoor. Ik wimpel hem niet af, omdat ik weet dat, wanneer ik het op mijn heupen heb, ik zooiets mooier speel dan de meeste anderen. Ik was alleen gevallen over het "ex abrupto" en ìk maal wel degelijk om het voorbereid-zijn van die stemming, omdat er voor mij in de Winterreise tallooze plekken zijn, die, al vragen ze niet precies het zèlfde sentiment, toch evenveèl, even sterke intensiteit van huivering vragen. Ik ben dus vóór ik aan Wirtshaus kom al in een zoodanige trance, zal ik maar zeggen, dat dan die ontroering bijna automatisch (dus niet ex abrupto) komen moet. Ben je nu kwaad dat ik nog eens teruggezeurd heb?

Gelukkig dat die naaimachine je uit de brand kon helpen. Van het Deviezeninstituut nog geen taal of teeken. Ik geloof dat je in ieder geval je schulden met den huisheer pas later zult kunnen regelen. Je hebt het geld niet in francs en die clearing levert nog de grootste moeilijkheden op. Ook heb je het bedrag maar niet dadelijk in guldens bij elkaar, zou ik zeggen. Tant mieux dan als de franc nog eens zakt.

Het is nog ijskoud, maar de zon komt eindelijk door, na 14 dagen. Ik heb het idee dat ik je nog iets zeggen wou, maar ik weet het niet meer. Dan maar gauw afscheid genomen – ik moet op de boodschappen uit – met één goede zoen op Matthijs zijn lippen.

je

Thea

Verblijfplaats: Amsterdam, Bijzondere Collecties UvA