MATTHIJS VERMEULEN

Componist, schrijver en denker

19621029 Matthijs Vermeulen aan A. Roland Holst - brief en concept

Matthijs Vermeulen

aan

Adriaan Roland Holst

 

Laren, 29 oktober 1962

 

Laren (N.H.)

Drift 45

29 oct. 1962

Beste Jany,

Je weet 't stellig allang. De moeilijkheid bij jonge en oude snaken, gelijk die van wie je me dat proefstuk stuurt over Ten Holt, ligt hierin dat we wel begrijpen wat zij zeggen, maar zelden of nooit begrijpen wat zij met hun zeggen bedoelen. Het komt, denk ik, omdat zij zich geen nauwkeurige voorstelling kunnen of willen maken van hun bedoeling. Zij zijn meer dan legio, en zouden allemaal uitgeroeid moeten worden, want al hetgeen betreffende kunst uit hun brein sijpelt is niet bestand tegen de eenvoudigste analytische controle, en draagt slechts bij tot vergroting van de chaos. Typisch is het geval dat je mij voorlegt: de pythagorische kwintencirkel en de "diagonaal-gedachte". Dat is duidelijk. Maar wat beduidt het? Meetkundig is het nonsens. Om een cirkel in verband te brengen met een diagonaal moet hij hoekig zijn of minstens vierkant. Als musicus kan ik bij die combinatie van cirkel en diagonaal gaan gissen wat mij belieft, zonder enige garantie dat ik het juiste van zo'n uitdrukking te pakken krijg, en om een zakelijke kennis ervan te verwerven zou ik het per slot aan Ten Holt in eigen persoon moeten vragen. Maar wie kijkt nog verder, tegenwoordig, dan zijn neus, of, in de nevel naar zijn navel? Weet hij het zelf? Waarom zegt hij het dan niet begrijpelijker? Hoogstwaarschijnlijk omdat achter de meeste hedendaagse "diepte" een ontnuchterende banaliteit schuilt, die dat soort van machtelozen op geen enkele betere manier kunnen verbergen of vermijden. Daargelaten de raadseltjes zit het proefstuk over Ten Holt ook vol van contradicties. Dat de schrijver terloops Teilhard erbij sleept (mode-model van een "filosoof" die zijn gedachte vermoffelt onder woordenrompslomp) en even terloops de jazz (alibi en lokspiegel van alle kwakzalvers), is tekenend voor de schrijver, die zulke praktijken beoefent, hoop ik, in maagdelijke onschuld. Er ontbreekt nog maar de Zen-wijsheid!

Ten Holt is helemaal op de verkeerde weg dunkt me. Als hij gelooft aan zo'n stuk heeft hij de zekere kans om helemaal mis te lopen achter zijn schaduw. Ik heb natuurlijk weinig lust om zijn concert bij te wonen, dat zou dienen tot niets. Trouwens, ik kan 's winters hier moeilijk weg, want ik onderhoud in ons keldertje met coke nr 3 het centrale vuur, een karwei die geen discontinuïteit duldt. Toch spijt het me dat het benevelde Bergen niet even dicht bij Laren ligt als Bussum. Dan bedacht ik mij geen ogenblik, en voornamelijk om jou te zien.

Met veel hartelijks, ook van Thea,

je

Matthijs.

 

Verblijfplaats: Den Haag, Literatuurmuseum

 

Verblijfplaats concept: Amsterdam, Bijzondere Collecties UvA