MATTHIJS VERMEULEN

Matthijs Vermeulen

aan

Eduard van Beinum

Amsterdam, 1 maart 1956

Amsterdam

Herengracht 330

1 Maart 1956

Beste Eed,

Je hebt waarschijnlijk gehoord of gelezen dat de uitvoeringen van mijn Passacaille et Cortège door Hupperts een eerlijk succes zijn geweest te Utrecht en te Amsterdam.

Ik wil je even op de hoogte brengen van wat daaraan is voorafgegaan. Maar strikt onder ons.

Zoals ik je een paar jaar geleden verteld heb, was de uitvoering in Amsterdam verboden geworden door K.Ph. Bernet Kempers. Ik wist dit van De Molenaar en Hupperts zelf.

Ik heb dat met lankmoedigheid verduurd. Maar toen Bernet Kempers in 't vorig najaar een officiële functie heeft gekregen bij het Concertgebouworkest raakte mijn geduld ten einde.

Dus zond ik aan De Molenaar een zeer behoorlijke brief waarin ik hem verwittigde dat ik van B.K.'s ongepermitteerd verbod een openbare zaak zou maken wanneer hij, de directeur van het U.S.O., mij op dit punt geen volledige genoegdoening kon verschaffen.

De volgende dag was De Molenaar bij me aan huis. Hij verzekerde mij (onder veel spijtbetuigingen) dat de kwestie vermoedelijk geschikt zou worden. Drie dagen later had ik de schriftelijke belofte van vier uitvoeringen, met de datums.

De tegenwerking van B.K. is derhalve uit de wereld. Dit neemt de smet niet weg die blijft kleven op zijn naam, wegens zijn ontoelaatbaar boycot van een componist. Het zal van mij afhangen, en van zijn gedrag in de toekomst, of die smet nog ter sprake komt.

Maar wat ik je daarnaast vooral wou laten weten is hoe geweldig ik het betreur dat jij nog niet hebt kunnen besluiten om Passacaille et Cortège op een van je Hollandse programma's te plaatsen.

Want onder ons gezegd en gezwegen: Hupperts kan dat werk niet aan. Hij slaat de maat; meer niet; en niet eens altijd zoals het moet. Hij schijnt er niet het flauwste idee van te hebben dat er verschil is tussen diverse dynamische tekens; geen idee van verhouding der stemmen; geen idee van wisseling en nuancering der expressie. Je kent dat soort van bedrijvige maatslaanders. Ze zijn me een gruwel. Het is eigenlijk onverantwoordelijk van me dat ik zo'n uitvoering toelaat. Maar soms moet je wat lijden. Er bleef nog juist genoeg over om de muziek te herkennen.

Wat ik je daarom vooral te vertellen heb, is dit: Ik zou eindelijk de Passacaille et Cortège wel eens fatsoenlijk gespeeld willen horen. Door jou. Het is nu de tijd. Het is een goed werk, hiervan ben ik overtuigd. (Zelfs slecht gespeeld bleef het goed.) Er zijn geen beletselen meer. Je kunt er op de koop toe eer mee inleggen; overal.

Hoe dikwijls reeds heb je een uitvoering gevraagd van die compositie? Ik ben er de tel van kwijt.

Quand même, malgré tout, en desalniettemin, en evenwel nochtans,

je oprechte bewonderaar en trouwe vriend,

Matthijs.

brief en concept

Verblijfplaats: Amsterdam, Bijzondere Collecties UvA