MATTHIJS VERMEULEN

Componist, schrijver en denker

19460428 Julius Hijman aan Matthijs Vermeulen

Julius Hijman

aan

Matthijs Vermeulen

Kansas City, Missouri (USA), 28 april 1946

28 April 1946

Beste Vermeulen,

Dank voor je schrijven van 9 dezer, hier enkele dagen geleden ontvangen. Door Ruyneman wist ik alreeds van de zware verliezen die je geleden hebt en ik haast mij je mijn leedwezen en mijn medegevoel uit te spreken. Ik had altijd de indruk dat je vrouw een groote steun voor je was en ook aan Josquin, die ik van je kinderen het beste gekend heb, bewaar ik sympathieke herinneringen.

Maar ik ben aan de andere kant erg blij dat je terug gaat naar Amsterdam, een stad met zulk een hoog geestelijk niveau (althans gezien vanuit Amerika) en ik hoop van harte dat de nieuwe mogelijkheden, die je er zult vinden, je ook bevredigen mogen.

Het heeft mij ook zeer verheugd, dat er nog twee symphonieën bij gekomen zijn, nog wel onder zulke zware omstandigheden. Als je er ooit nog eens over zoudt denken ze Koussevitzky voor te leggen, dan zou ik je dat, nu ik het bedrijf hier van dichtbij heb gadegeslagen, eerder willen afraden. Bij Koussevitzky hebben eigenlijk alleen de Russen een werkelijke kans. Eerder zou je terecht kunnen bij Vladimir Golschmann, dirigent van de St. Louis Symphony, en van Franschen huize. Maar ook daar zijn de mogelijkheden beperkt. Pionierswerk is hier schaarsch en bijna onmogelijk te volbrengen. Het is niet alleen de wil van de dirigent, die beslist. Er zijn honderd andere factoren in het spel en zij werken doorgaans, zooals je weet, tegen den componist.

Het boek "Princiepen der Europeesche muziek" zal ik te zijner tijd zeker met groote belangstelling lezen. Hier wordt verschrikkelijk veel over muziek geschreven, en soms heel erg populair. Men heeft soms de indruk dat de Amerikaan in de boeken oplossing zoekt voor problemen die hij zuiver-muzikaal niet aan kan. En dat gaat natuurlijk heelemaal niet. Je hebt misschien gelijk, wanneer je constateert dat de tegenwoordige muziek je weinig belang meer inboezemt. De kopstukken van Europa, die hier zitten, hebben in de 5 oorlogsjaren niets van belang geproduceerd. Iedereen − Strawinski met 2 symphonieën, Hindemith met een symphonie en variaties, Schönberg met nieuwe 12toon-werken − is op zijn eigen spoor doorgegaan en heeft zich herhaald. Onder de Amerikanen is eigenlijk Aron Copland de eenigste hoop. De rest is aangekleede muziektheorie.

Wat mijzelf betreft: ik ben thans pianoleeraar aan een conservatorium van dat deel van het land, dat voor het eten en drinken zorgt. De meeste leerlingen komen dus van de farm. Talenten zijn heel verschillend: sommigen spelen met groot gemak, anderen weer heelemaal niet. De graad van leergierigheid is tamelijk groot, grooter althans dan in Houston, Texas, waar wij van 1940-44 gewoond hebben. Het zuiden staat hier cultureel ver ten achter bij het noorden, waarschijnlijk tengevolge van climatologische inwerkingen. Op het oogenblik sinds de regeering de gedemobiliseerde soldaten een studietoelage voor 4 jaar geeft, zijn hier alle scholen stikvol en ik heb dan ook een aantal leerlingen, als nimmer te voren. Bijna de heele dag geef ik pianoles. In Texas, waar ik veel minder te doen had, heb ik nog allerlei dingen geschreven; ik hoop je bij gelegenheid eens wat te sturen.

Nu nog enkele punten van je brief. Ernst Levy is veilig hier en een paar keer zijn werken van hem uitgevoerd, ik geloof zelfs in Boston. Zijn adres heb ik niet, en ik heb hem ook nooit ontmoet, maar ik [heb] hem een brief p/a het orkest in Boston gestuurd, hem zeggende dat je tot Aug. in Louveciennes woont; hij zal dan wel van zich laten hooren.

Ik zond je een pak van me, dat ik enkele maanden gedragen heb, en een regenjas. Op het pakket staat duidelijk "vêtements usés" en ik hoop dus dat je er zonder tol van af komt. Dat was eigenlijk schandalig dat je op die paar stuks levensmiddelen 706 frcs betalen moest. In Amerikaansch geld is dat maar een paar kwartjes en ik heb dan ook mijn bank in New York verzocht je dit bedragje te restitueeren. Ik hoop dat alles je in goede orde bereikt. Als je je voet op een stuk papier zet en er de omtrek opteekent, stuur ik je ook een paar nieuwe schoenen, we hebben er hier plenty van. Bruin of zwart?

Vergeet vooral niet je nieuwe adres in Amsterdam me te schrijven. We zullen er elkaar nog wel eens zien. Of we hier blijven? Ja, ik geloof van wel. Amsterdam, met alle waardeering die ik voor de stad heb, had nooit veel plaats voor me. Ik ben al te oud (45) om nog eens op nieuw te beginnen. Maar over een paar jaar kom ik wel weer eens overzeilen om de ouwe kennissen op te zoeken.

Met hartelijke groeten, als steeds je

Julius Hijman