MATTHIJS VERMEULEN

Componist, schrijver en denker

19381230 Matthijs Vermeulen aan Comité Maneto - Jan van Gilse

Matthijs Vermeulen

aan

Comité Maneto (Jan van Gilse)

 

Louveciennes, 30 december 1938

 

Louveciennes (S et O)

30 December 1938

2 Rue de l'Etang

Zeer Geachte Heer van Gilse,

Vriendelijk dank voor Uw briefje van 15dezer en de uitnoodiging welke het bevat.1 Ik zou niets liever doen dan haar accepteeren. Maar mijn 1ste en 3de symphonie (van de 2de bezit ik geen orchest-materiaal) zijn op reis – voor den zooveelsten keer – en daar ik geen beslissing heb, noch haar bespoedigen kan, durf ik over deze werken niet beschikken. Ik vraag mij bovendien af of U, wijl er een koor-werk op Uw programma staat, den noodigen repetitie-tijd zult hebben om een dier twee symphonieën met voldoende fini voor te bereiden. Een minimum van zes uren lijkt mij onmisbaar, niet omdat de muziek bijzonder moeilijk is, maar omdat de mise au point meer dan gewone zorgen vereischt.

Zou er evenwel geen aanleiding zijn om mijn muziek bij De Vliegende Hollander van M. Nijhoff ter uitvoering te brengen? Zij werd in 1930 geschreven voor het Studenten-lustrum van Leiden, onder bedenkelijke omstandigheden gegramofoneerd, en onder nog veel bedenkelijker omstandigheden door de platen gereproduceerd tijdens de toenmalige voorstelling. Zij is op verzoek der opdrachtgevers vrij eenvoudig gecomponeerd en bestaat uit een proloog, eindigend met een Cortège op Sarabande-rythme gezamelijk durend 25 minuten. Er komen enkele éénstemmige koor-partijen in voor (o.a. twee korte koralen) welke ad libitum al of niet gezongen kunnen worden. Een belangrijk deel van het stuk is gedacht als achtergrond voor een te reciteeren tekst, welke ad libitum gereciteerd zou kunnen worden door Paul Huf. Ik zeg ad libitum omdat de muziek een symphonisch, totaal op zich zelf staand geheel vormt, en als eigen functie voldoen kan. Alvorens de partituur en de stemmen te verzenden vernam ik over de verwezenlijkingsmogelijkheden van dit voorstel gaarne Uwe meening.

Verontschuldig mij Uw aandacht zoo lang in beslag te nemen terwijl U arbeidt aan eigen werk. Inderdaad, ik ken die ondervinding: ik schrijf elke week twee feuilletons voor een Indisch blad, die slechts zelden over muziek handelen. Het is een heele karwei om die twee contrasteerende en contradictoire domeinen (de compositie en de journalistiek) te zamen te beheeren, een heele karwei om van het eene over te stappen in het andere. Maar als U tijd en lust hebt tot correspondeeren, zou ik gaarne wat hooren over uw onderhanden zijnde opera. Het zou me reeds interesseeren van wie de tekst is. De tekst: fundamenteel, bijna onoplosbaar probleem van het moderne muziek-drama.

Met vriendelijke groeten (ook namens mijne vrouw) en met een hoogachting die meer is dan een formule,

Matthijs Vermeulen

 

Verblijfplaats: Den Haag, Nederlands Muziek Instituut, archief Buma/Stemra, Maneto

Verblijfplaats concept: Amsterdam, Bijzondere Collecties UvA

  1. Na deze inleidende zin gaat de conceptbrief als volgt verder: 'Permitteer mij dit des te meer te waardeeren, daar sommige mijner antecedenten, gesteld dat U ze vergeten hebt, mij natuurlijker wijze in de herinnering oprijzen. En vergun mij dit aangaande een bekentenis: Eenige tijd geleden, uw Sint Nicolaas Variaties per radio hoorend uit Londen, zei ik tot me zelf: C'est tout de même du bon et du beau travail. Dat 'tout de même' sloeg enkel op een visie welke ik vroeger gehad kon hebben. Wij zijn tegenwoordig, en sinds twintig jaren dermate ontwend aan goed werk, dat ik dikwijls denk dat alles wat daarachter ligt onder een belichting zal verschijnen welke waarschijnlijk dwingen zal meenig oordeel te reviseeren.'