MATTHIJS VERMEULEN

Componist, schrijver en denker

19171118 Matthijs Vermeulen aan Elise Menagé Challa

Matthijs Vermeulen

aan

Elise Menagé Challa

Amsterdam, 18 november 1917

Amsterdam Zondagavond

18-11-1917

Valeriusstr 157huis Amsterdam

Mevrouw,

U zult misschien verwonderd zijn op Uw schrijven van 4/11 dezen brief te ontvangen. Ik ben van plan de macht der zangeres in te roepen en ik verzeker U, dat 't de eerste maal is, dat ik 't doe, hoewel ik reeds verschillende zangeressen "goede critieken" gaf en van verschillende brieven ontving. Mag ik echter vooropstellen dat ik U dezen slechts schrijf als particulier, niet als criticus? Het zou mij genoegen doen wanneer U dit onderscheid wilde maken.

Als particulier componeer ik n.l. en het lot heeft gewild, dat de criticus den particulier geregeld den hals omdraait. Ik heb b.v. sinds 1914 eene symphonie manuscript, welke geen enkel dirigent wil spelen. Zij heeft een jaar bij Mengelberg gelegen, lang genoeg om te zien of ik van tactiek zou veranderen. Dopper heeft mij verzekerd, dat alleen mijne houding tegenover het Concertgebouw het spelen ervan onmogelijk maakt en stelde mij voor het te laten uitvoeren onder een pseudoniem. Ik denk daar niet aan.

Uit een soort van hopeloosheid heb ik sindsdien niets meer geschreven tot in dit voorjaar. Ik ben niet gauw ontmoedigd, doch het leek mij nutteloos om voor zulke tijdgenooten muziek te maken. Dit jaar evenwel ben ik weer begonnen en schreef enkele liederen. Een er van, dat 8 minuten duurt en de melancholische désespérance van den oorlog behandelt, kwam door een toeval in handen van Cornelis die het doornam met Seroen. Hij vond het voortreffelijk (ach god dat weet ik zelf ook wel) maar zei me, dat het onmogelijk voor hem was in zijne Concertgebouw-positie om het te spelen; dat het onmogelijk was in mijne positie van criticus om het te spelen, daar men dan zeggen zou, dat hij het deed om de goede critieken. Ik heb sinds nog een ander gecomponeerd; poignant, dramatisch, 10 minuten durend, ook voor mezzo, waarvan de tekst alleen reeds tragisch en indrukwekkend is. Het speelt ook in den oorlog en beiden zijn op Franschen tekst; beiden zonder het gewone patriottisme of heroïsme.

Toen ik uw brief kreeg dacht ik, ik weet niet waarom, : ik zal er Menagé Challa over schrijven. Ik heb twee weken met het plan geloopen en doe het ten slotte alleen omdat ik me zelf verwijt "niet de minste moeite te doen voor mijn kinderen"!! U kunt er op reageeren gelijk U wilt doch ik zou U willen bidden, wanneer U er zich voor interesseert doet U het dan enkel uit enthousiasme. Ik heb Cornelis ook geantwoord, dat ik best 25 jaar kan wachten (de muziek is nogal nieuw) en dat hij ze niet behoefde te spelen wanneer zijn hart hem er niet toe dwong.

Ik zou U gaarne het eene (het melancholische) ter inzage zenden. Wanneer het U boeit ook het tweede. En wanneer het U niet boeit, of wanneer U meent dezelfde overwegingen te moeten hebben als Cornelis-Seroen, geloof me dan, dat ik er U niet het allerminste minder om bewonderen zal. Ik heb dit Cornelis en Seroen reeds bewezen en denk ook wel, dat U me hierin vertrouwen wilt.

Met vr. gr. Uw Dw

Matthijs Vermeulen

Verblijfplaats: Amsterdam, Bijzondere Collecties UvA