MATTHIJS VERMEULEN

B. Thoenes

aan

Matthijs Vermeulen

Rotterdam, 5 augustus 1953

Rotterdam

5-8-53.

Mijnheer,

In mijn kwaliteit van belangstellende leek volg ik tamelijk trouw Uw artikelen in de Groene.

De laatste weken was ik wat overbezet + oververmoeid, en nu ligt me bij, dat U ergens melding gemaakt hebt van een biographie over Haydn door Stendhal. Op mijn eerste vacantiedag ben ik onmiddelijk op jacht getogen om die te pakken te krijgen, maar noch mijn boekhandel noch de gem. bib. wisten van het bestaan hiervan.

Heb ik me zo vergist, en indien deze biographie in boekvorm is uitgegeven, zoudt U dan wel zo vriendelijk willen zijn, mij op bijgaande briefkaart even verder in te lichten?

Mag ik dit blad vullen met een praatje voor de vaak? De lezer lijkt me voor een scribent een zo vage figuur, misschien is het juist wel grappig, als er eens een voor het front komt.

Wilt U mijn geschrijf maar als geheel pretentieloos beschouwen? Het is niet mijn bedoeling beslag te leggen op Uw kostbare tijd door een antwoord te vragen.

Ik doe dan maar als het rendier uit de Sneeuwkoningin eerst over zichzelf, want dat vond hij het belangrijkste.

Mijn vader was muzikaal doof, voor hem was muziek hetzelfde als elk ander gerucht. Moeder daarentegen begaafd, ze had een mooie stem en wij groeiden op met Schubert en oude volksliederen.

Geen van de vier kinderen kan iets presteren in deze materie, wat ons niet belet om op onze manier veel van muziek te houden.

Nauwelijks kan ik horen of iets vals of zuiver is, het deert me niet al te erg of de radio een beetje stoort, wel kan ik tamelijk goed onderscheiden of er een eerlijke muzikant speelt of een faux-monnayeur en dergelijke zaken. Spreekt Max Keyzer in zo'n geval niet van intuïtieven?

Voor mij zijn de Weense klassieken identiek met muziek, vooral Mozart. Met Bach heb ik 40 jaren lang gekibbeld, waarschijnlijk meer tot mijn schade dan tot die van Bach. Op een dag verstond ik ergens een zin en toen had ik een sleutel. En dan gaat er ook werkelijk een wereld voor je open. Soms vraag je je zelf af, of deze heer niet voor een paar eeuwen gelijk de grootste moderne is geweest.

Verder liggen over het algemeen de modernen me beter dan de romantiek. Een paar jaar geleden hoorde ik een van Uw symphonieën in de uitvoering van het R.Ph.O. Ik was er zeer door getroffen en eigenlijk vind ik het prettig, dat ik nu een aanleiding heb, om U dat te schrijven. Een hond snuffelt aan iets of iemand en weet dan of die het mot of niet. Ongeveer zo gaat het mij in de muziek, helaas kan ik niet uitdrukken waarom. Heeft U het beeld van Zadkine al zien staan met de havens als achtergrond? Er is iets inde hevigheid en de bewogenheid in de expressie daarvan, dat ik misschien met Uw symphonie zou kunnen vergelijken? Mag dat wel?

Maar nu heb ik nog iets op mijn hart. Mag dat nog even?

U fulmineert n.l. zo tegen die mijnheer Schönberg c.s.

Ging U niet ongeveer uit van het standpunt, dat het onmogelijk zou zijn, om in hun toonsysteem menselijke gevoelens of sensaties mee te delen?

Voor de oorlog hadden we in R'dam een kamerorkest o.l.v. Piet Hoogenberg. Zij voerden een vioolconcert uit van Alban Berg met Salvatore Tomasso in de solopartij. Die muziek spreekt mij wel aan.

Ook Schönberg, als er een enkele keer iets van hem voor de radio is. Mij geeft het precies dat wonderlijke gevoel, dat alleen goeie muziek je geeft.

Als het mij in mijn absolute domheid kan bereiken, dan vraag ik me toch af, of er niet wat in zit.

Als ik me werkelijk knollen voor citroenen heb laten verkopen, en als U werkelijk helemaal gelijk hebt, omdat U het ten ene male beter weet en een beter ontwikkelde smaak hebt... dan merk ik het in de loop van de jaren vanzelf wel. Ook weet ik niet of het voor U zelf maar zin heeft om de mening van een on-wijze in overweging te nemen?

Hartelijk dank als U mij tot zover hebt willen volgen.

Hartelijk dank eveneens, als U zo vriendelijk zoudt willen zijn, mij even in te lichten omtrent die Haydn-Stendhal kwestie, en het meest voor Uw interessante artikelen.

Met de meeste hoogachting,

B Thoenes

Mej B. Thoenes

Jul. v. Stolberglaan 4

Rotterdam.

Verblijfplaats: Amsterdam, Bijzondere Collecties UvA