MATTHIJS VERMEULEN

Componist, schrijver en denker

19510619 J.J. van Loghem - Van Loghum Slaterus aan Matthijs Vermeulen

J.J. van Loghem (Van Loghum Slaterus)

aan

Matthijs Vermeulen

 

Laren, 19 juni 1951

 

Laren N.H. 19 Juni 1951

Zeer geachte Heer Vermeulen,

"Muziek zingt op uit de moleculen van het levende lichaam." Naar woorden van deze strekking en van deze schoonheid, d.w.z. naar de ingevoegde bladzijden 5-8, – tot en met de alinea die eindigt met "leven verwekkende energie" – zag ik verlangend uit.

Naar het gevoelen der redactie vormen inleiding en toevoeging een harmonieus geheel: de eerste bladzijden spreken van de genesis van een tot lijden, genieten, begrijpen en scheppen aangelegde mens, verbeeld in een paar levensprenten; dan volgt de genesis van de muziek, zoals de volgroeide kunstenaar haar uit zich zelf en uit haar geschiedenis heeft verstaan.

Kunt gij U er mee verenigen het hierbij te laten. Ronduit gezegd vraag ik U dit niet alleen omdat gij 2500 woorden meer schrijft dan de uitgever de redactie toestaat. Het verband van de uitvindingen van microscoop, electriciteit, radio, vliegmachines en atoombommen met Uw onderwerp is ons niet duidelijk geworden. Ook persoonlijk zie ik in de vermeerdering van 's mensen geestelijke inhoud, die zich zo indrukwekkend openbaart, geen bewijs van evolutie, in de zin van veredeling van 's mensen aanleg. Onze genialen, onze kunstenaars, intelligenten en wijsgerigen staan geestelijk toch niet hoger dan Aristoteles of Homerus. Is er aanwijzing dat de mens, dank zij toeneming van kennis, zich voorbereidt een paradijs op aarde te scheppen? Ook in de laatste halve eeuw heeft zich de biologische struggle for existence der mensenrassen, stammen, groepen en klassen ononderbroken geopenbaard. Gij telt slechts twee maal oorlog in die "verrukkendste periode der geschiedenis op aarde" en rekent de Engelse veroveringsoorlog in Zuid-Afrika, de Russ-Jap. oorlog, de Grieks-Turkse oorlog, de Ital. veroveringsoorlog in Abessinië en de burgeroorlogen in Rusland en China niet mee. Het ziet er naar uit dat de "evolutie" der mensheid op aarde reikt naar de vorming van strijdbare gemeenschappen, die zich evenmin als Sparta, Stalin-Rusland, Hitler-Duitsland, om humanistische idealen drukmaken.

Maar de Kunst is even primitief als eeuwig.

Ik stel U dus voor te eindigen bij het boven aangehaalde woord "energie". Vindt ge dit geen passend einde, dan ware misschien te besluiten met "energie....." en de laatste regel te onderschrijven met Cetera desunt. Uw stuk is dan toch "M.V. ten voeten uit".

Ik vrees Uw toorn, maar blijf uw dienstwillige

JJ van Loghem

 

P.S. I. Voor dit "ontbreken van de rest" zoudt gij met een hartig woord de redactie verantwoordelijk kunnen stellen.

P.S. II. De uitgever honoreert in elk geval de moeite die Gij U hebt getroost.

 

Verblijfplaats: Amsterdam, Bijzondere Collecties UvA