MATTHIJS VERMEULEN

Componist, schrijver en denker

19460108 Matthijs Vermeulen aan Thea Diepenbrock

Matthijs Vermeulen

aan

Thea Diepenbrock

Louveciennes, 8-9 januari 1946

Louveciennes

8 jan. 1946 's avonds

Lieve liefste!

toch goed dat je me die foto van Den Haag gestuurd hebt, ondanks je commentaar, waarmee je riskeerde een monothe-(a)-istische woestijnbewoner te verwarren. In 't begin kon ik er niet mee overweg, met je beeltenis, vooral wegens je derouteerende introductie. (En passant: als je me graag lyrisch hebt, dat is niet de beste methode om het me te maken!) Maar elken dag heb ik ze een paar keer bekeken, doorvorscht, geprobeerd te bevroeden, en allengs ben ik er vertrouwd mee geworden! Op geen stukken na echter kan ik gissen wat zich eigenlijk verschuilt achter dat voorhoofd, uitspreekt in de oogen, in den lachenden mond. Aan bijvoegelijke naamwoorden ontbreekt 't me niet (daarvoor heb ik desnoods den dikken Van Dale) doch zij passen niet, geen enkel voldoet me, want geen enkel typeert nuances die ik aanvoel, die me 't gewichtigst lijken, essentieel, en voor welke ik geen karakteristieken vind. Is dat weer je ongrijpbaarheid? Ik heb je figuur van drie kanten met een schaar uitgeknipt, (geïsoleerd!) en hoe meer ik je gelaat, je silhouet (de tengere schouders, de ranke heupen, de sierlijke suggestie van linker-arm en handen, het lenige der beweging) bestudeer en uitpluis, des te sympathieker, bekorender, intiemer, confidentieeler – als 't ware vroolijk-teeder op mij af gaande, mij bijna radieus verwelkomend, mij omhullend met een nog ietwat bedachtzame vreugde – me de totaal-expressie is geworden van het geheele beeld. En hoe langer hoe dierbaarder. Hoe langer hoe amoureuzer stemmend, tevredener, gelukkiger, bewonderender – en dankbaarder voor wat die Thea in mij oproept, voor wat ik haar schrijven mag, voor wat zij mij schrijft. Morgen zal ik er nog méér zien en lezen in die gestalte. Maar ga je dan niet zeggen dat ik fantaseer? Merci, liefste, voor die foto. Ik geef je er een zoen op! Slaap lekker.

9 Jan. Woensdag

Maak je niet "den sappel" (zoo moet die schavuiten-term gespeld worden) over mijn dochter. Nog geen woord heb ik met haar gekikt "over ons", zij verstaat Hollandsch, doch kan het nièt lezen. Maar toch weet ze alles "van ons"!! Zij heeft dat geraden vanaf den eersten dag. Elle est extrêmement fine, – fine comme pas une, exceptées Anny et toi. Je t'ai déjà dit qu'elle est un peu "sorcière". Et je ne suis pas trop bête non plus pour ma part. Un peu sorcier! J'ai tout de suite compris qu'elle avait compris! Et j'ai vu immédiatement qu'elle prenait "cela" très bien! Pas besoin de lui en parler. Qu'est-ce que je lui raconterais du reste? Que je suis fou de Théa? Elle le sait mieux et depuis plus longtemps que Joanna! Oui, quand Thea sera folle de M., je lui raconterai cela, et je sais d'avance ce qu'elle me répondra ce jour. Elle me dira en riant: "j'ai vu ça depuis des mois et des mois; ça ne pouvait pas aller autrement!" Mais pour lui raconter cela il faut d'abord que j'en sois sûr-et-certain moi-même, il me faut quelque chose comme ton autorisation. En attendant elle reçoit chacune de tes lettres et chaque "avalanche" de tes lettres avec son clin d'œil amusé, et même, lorsque la boîte pendant une semaine est restée vide, elle me taquinait, elle me suppliciait! sans le savoir, en me disant: "Est-ce que Théa aurait fait le vœu de ne plus t'écrire?"! Souvent elle me demande: "Il n'y a rien pour moi dedans?" Nous sommes plutôt comme frère et soeur ensemble, pas comme père et fille. Je lui ai montré ta photo découpée de La Haye. Elle l'a réjouie beaucoup. Elle lui a donné de la bonne humeur! c.à.d. un peu plus que d'habitude. Vous êtes d'ores et déjà accordées parfaitement. Aussi avec Joanna elle s'est dès le premier instant entendue de façon complète. Cela me fait beaucoup de plaisir. Elle aime surtout (comme moi) les personnes qui n'ont pas l'âme standardisée, confectionnée d'après les étroites mesures de leurs petites conventions maniérées, mais elle en trouve très peu de ces personnes. Avec cela fort pieuse. Mais pas bigotte pour un sou. Superbement libérale, et même anti-cléricale! Indulgente pour tous les péchés, mais n'en commettant pas! Elle aimerait l'amour, si seulement cela pouvait se trouver. Elle pourrait être fort belle si elle ne se coiffait pas comme une nonne. Depuis des années je lui demande de changer sa coiffure, mais elle me répond: "Je ne veux pas plaire à quelqu'un à cause de mon extérieur"! Les derniers temps elle a commencé de s'occuper de sa toilette. Comme si elle s'attend à voyager. Quand je lui dis: "Je n'aurai plus mon vin aux Pays-Bas!" elle me réplique en rigolant: "Tu vivras d'amour et d'eau fraîche!"

Doch genoeg daarover zooals Herodotus placht te sluiten wanneer hij gewauweld had.

Dat ik dien avond een uur lang weerstand bood aan een drang om je te schrijven kwam niet door ascese! Maar ik had je pas een brief verzonden en van de onderwerpen uit welke ik kiezen kon en die ik een voor een de revue passeerde, harmonieerde geen enkel met mijn buitengewone gemoedsgesteltenis. Ik wou eveneens observeeren in hoeverre mijn innerlijke impuls naar je een zelfstandig, onafhankelijk bestaan had. Of 't een bevlieging was, een "stemming". Maar die drang naar je toonde zich wel degelijk autonoom, zelf-beschikkend. Hij werd geleidelijk sterker, "extatischer". Tot ik 't niet meer kon uithouden. En steeds geen onderwerp vindend dat mij beviel, dacht ik ten slotte: laat ik haar maar eenvoudig vertellen wat er in me gebeurt. Ik heb dat toen gedaan, heel langzaam noteerend, terwijl jij me doorgloeide. – Verklaar dat hoe je wilt. Als 't koren op je molen is... dan zonder kaf!

Vanochtend je lieve brief van 3 jan. met slot van 4. Heb geen tijd meer om te antwoorden. Gearbeid!!! 't Dooit sinds gisteren, wat me vooral verheugt omdat ik je niet graag in de kou zie. Honderd-millioen maal liever de zomer. Maar de draaiende wind der vorige week heeft me niet bedrogen. Wat de pieren mij zeggen? Hoe wil je dat zij praten wanneer de grond bevroren is! Zoodra ze nieuws hebben zal ik 't je vertellen!

Dat er na mijn perturbatie "een andere toon" in mijn brieven gekomen was had ik wel ongeveer bemerkt. Maar ik dacht dat hij bezadigder geworden was! Heusch. Bevalt hij je of bevalt hij je niet? Wees in géén geval bang voor tekortschieten. Van jou naar mij is alles raak. Midden in 't hart.

Ik ga door met het produceeren van honderden kilo-watt’s optimistische energie!

Merci nog eens voor je foto. Laat die lach, laat die lippen, die Thea

komen tot je Matthijs.

Verblijfplaats: Amsterdam, Bijzondere Collecties UvA