MATTHIJS VERMEULEN

Matthijs Vermeulen

aan

Thea Diepenbrock

Louveciennes, 23-24 november 1945

Louveciennes

23 Nov. ('s avonds)

Lieve Thea,

gaande in het donker, komend uit het donker,

't eerste wat ik denk en zie is jou,

immer jou;

en wat zou ik niet met verrukking doen voor jou,

wanneer ik me reeds kniel voor die kleine, late bloem,

welke mij daareven wenkte langs den weg?

Verzonnen (uit de werkelijkheid) in mijn dagelijksche duisternissen. Geschreven in het licht. Hindert je die trouwelooze electriciteit? Mij niet meer! Toe, liefste, (ik had bijna gezegd vrouwtje; maar hoe klinkt je dat?) toe, liefste, neem de dingen zooals ze komen. Maak je er geen zorg over. Verbaas je niet! Wanneer mijn woorden je liefkoozen (en wanneer ik ooit later – wie weet – zelf je liefkoos) doe alsof je ergens in de zon zit. Heel gewoon. En welzalig! Denk niet dat 't straks kan regenen. Al regent het, wat dan nog? Ook de regen kan gezellig zijn. 't Hangt ervan af wat je ervan maakt. Waarom vooruitloopen op meeningsverschillen in belangrijke zaken, waar we geen van beiden iets van weten? Roer eens een van die belangrijkheden aan, en wij zullen zien... Waarom dat byzantijnsche onderscheid op de proppen brengen tusschen het object van de liefde en de liefde zelf? Heb je ooit bijgewoond, behalve in een of ander philosopheerend warbrein, dat iemand beminnen kan zonder object? Ik beweerde juist dat object – jij – te verheffen boven alle relativiteit. Heb je nooit gehoord dat iemand zijn leven offerde uit liefde? en 't zou je een bezwaar schijnen dat ik je (gesteld 't geval doet zich voor) een hypothetische opinie offerde? Vast en zeker zou ik duizendmaal liever hebben dat je mijn muziek mooi vindt. Doch waarom zouden wij nu reeds vreezen dat het niet zoo is? Heb je La Veille niet gespeeld? Zijn er in La Veille (ik wil niet véél eischen) niet een paar momenten waar je "eensluidend" met mij werd, waar je gesidderd hebt als ik? Ga even na. Waarom moet ik dat bepleiten, dezen avond? Er is misschien nog wel meer in mijn muziek dat je ziel aanspreekt. Ik heb nooit mijn muziek aan iemand willen opdringen. Mij lijkt 't genoeg dat zij er is. Maar als je 't wenscht wil ik dat bij jou wel doen. Laat me niet duchten dat je La Veille speelde zonder eenige "harmonie" met den auteur. Zou je minder van hem houden nu hij van je houdt? Je zegt zelf (en bent er mij dierbaarder om) dat het "onbeschrijflijk veel is" wat je van me krijgt. Noem je dat geen "geestelijke ineenvloeiing"? Wat is dat dan? Als jij me zingend maakt, jij, nu in woorden (en ik bewijs het je; en ze komen vanzelf – voor jou; en ik heb ze nauwlijks te zoeken; ik behoef slechts even naar je te mijmeren) als je me wellicht later zingend maakt in muziek... is dat geen "geestelijke ineenvloeiing"? Wat is het dan? Ken je hoogere graaden van innerlijke vereeniging? Ik niet. Want hier ontbreekt geen schoonheid, noch de hemelsche, noch de aardsche. Maar als jij ze kent, wijs ze mij en ik zal ernaar trachten. Vind je me zacht genoeg terwijl ik dit zeg? Ik hoop 't; omdat ik 't werkelijk ben. Luister goed. Ik wil je niet zeggen wat je hooren kunt in mijn toon. Doch er is geen "ruzie" in.

Het wordt tijd. Ik heb dit langzaam geschreven, peinzend, wachtend. 't Komt uit het hart. Tot morgen, liefste. Slaap lekker.

Deze laatste woorden bij een kaarsje.

24 Nov. 's morgens

Vanochtend je brief van 19-20. Je bent een schat uit een sprookje.

Gisteren heb ik me bij de nummering van je brieven misrekend. Ik telde volgens de post-stempels, waar 17 ontbrak. Maar je brief van 17 is er.

Je zult me misschien nog willen antwoorden: "Waarom zei je me dan dat het je niets kon schelen of ik je muziek mooi vind"?

Antwoord van mij: Mijn autocratische, imperiale ik dat mij mijn liefdesbetuigingen dicteert, heeft, Grand Seigneur qu'il est, je het kostbaarste wenschen te schenken wat hij bezit. Ook al zou hij er door bloeden. Het is dus heelemaal waar en heelemaal niet waar.

Een zoen op je twee voeten. Nu kan ik aan 't werk gaan. De rest vanavond.

Matthijs

Verblijfplaats: Amsterdam, Bijzondere Collecties UvA