MATTHIJS VERMEULEN

Thea Diepenbrock

aan

Matthijs Vermeulen

Amsterdam, 23 september 1945

23 Sept. '45

Lieve Matthijs, ik had de verbanden verkeerd gelegd: het leek alsof dat afscheid van mij te maken had met het dagboek en niet rechtstreeks met de dood. Het dagboek en de dood hangen ook ten nauwste samen, maar zijn toch niet identiek. En door de volgorde van je brief van 2 Sept., waarin je pas onderaan over die droom sprak, heb ik den samenhang niet goed gezien. Achteraf is het me nu heel duidelijk: je wilde graag dood en moest dus ook afscheid nemen van mij. Ook wat je over Le Balcon schreef, begrijp ik nu in dit verband. Nu in je laatste brief zei je dat je de band met mij noode zag breken; zàg je je dan al dood gaan en zag je die band breken? Want verder was er toch van sleetschheid geen sprake, integendeel, me dunkt onze correspondentie is nooit dierbaarder en – zooals de Moffen zeggen – intensiever geweest! Wat betreft "de vibraties", toen ik dat briefje overlas, merkte ik dat de passage over het zich-laten-gaan het beeld opriep van een elkaar-in-de-armen-vallerij en de rest; daarom schreef ik erbij "op onze extravagante manier". Ik dacht aan een intiem gesprek over dingen, die nog niet aangeroerd zijn: het geval 1916-'17 en de breuk met Pappie b.v. En van hoeveel teederheid dat vergezeld zou gaan, leek me niet van primair belang. Denk eens, als Anny nog geleefd had, hoe zij, met haar uitbundigheid, tot massale omhelzingen zou hebben aangezet!

Gemakkelijker zou het zijn geweest, als we bij het "Beste Mijnh. V." waren gebleven. Maar Anny wilde het niet en op den duur zou het ook wel onnatuurlijk zijn geworden. Jij hebt het "lieve Joanna" en het "toegenegen" laten vallen; ik heb nu "beste" door "lieve" vervangen, omdat vis-à-vis onze laatste uitwisselingen "beste" wat erg gŭtbürgerlich, rood-peluche-achtig aandoet! Wil je inplaats van "veel liefs en alle goeds" er wat anders onder zetten, dan is dat mij ook best. Het "beste Mijnh. V." vond ik daarom prettig, omdat ik er, ondanks het schijnbare tegendeel, behagen in schep me de veel jongere te voelen; ik heb nog altijd een zekere tegenzin in het volwassen-zijn. Als je zegt: "maar jij, heb je ze gewild?" (die vibraties), dan hoor ik dat graag, omdat het klinkt alsof je tegen een kind spreekt, dat niet weet wat het aanraakt of aansticht. In dien zin ben ik geèn kind, ik wist wel wat ik schreef, maar ik zou graag liefelijk blijven (volwassen-zijn is niet liefelijk), "liebwert", niet geliefde zijn. Dit laatste kost ook zooveel krachten, waarover ik niet beschik.

Dat je me je hart zou sturen – ja, het is zeker veiliger dat aan de dooden te doen, want dan is de kans niet zoo groot; dat het een verkeerd, een niet-begrijpend onthaal vindt! Je weet, ik vind niet gauw iets indiscreet, maar dat ik dat dagboek wilde lezen, is absoluut indiscreet, il n'y a pas à dire. Ik ben er gewoon nieuwsgierig naar, in den hoogeren zin dan. Maar het is te gevaarlijk het over de post te sturen, het zal ook te zwaar zijn voor wat toegestaan is. De verbinding "dagboek" en "order tot sturen" vind ik een tegenstrijdigheid, die ik van de hand wijs. Wat de ketterijen betreft, ik ben er niet zoo bang voor en ik geloof zelfs dat met een beetje goeden wil een hoop ketterijen in de leer in te passen zijn. Maar wat voor jou "logisch bevredigend" is, zal het voor mij vast wel niet zijn. De 2x 2 = 4-Godsbewijzen zijn voor de Jezuïeten ook "logisch bevredigend" en voor iedereen die toch al gelooft. Maar als je niet gelooft, zegt het je niets: de naald moet in een vooraf geprepareerde gleuf loopen, wil zij klinken of beter gezegd: doen klinken. Wat je over dat Concilie schrijft (met zielige haat in de pen), begrijp ik niet: je doet net alsof ik van de kabelaan in 4 echte dagen moet gelooven? Wat zou het heerlijk zijn als je die akelige jeugdindrukken (die je in die haat ingeven) kwijt kon raken – had je het uitwisschen, het met een schoone lei beginnen, niet van Anny kunnen leeren?

Is het gezicht heelemaal beter? En waar staat"Vertige"? ik kan het niet vinden.

"Veel liefs en alle goeds"

je

Thea

Verblijfplaats: Amsterdam, Bijzondere Collecties UvA