MATTHIJS VERMEULEN

Matthijs Vermeulen

aan

Frank Onnen

Louveciennes, 1 februari 1943

Louveciennes (S et 0) 1 Februari 1943

Zeer Geachte Heer Onnen,

Van ochtend ontving ik een brief van Thea Diepenbrock waarin zij mij schrijft dat het haar "natuurlijk geducht spijt, de Ave's niet te zullen uitvoeren en zelfs niet door deze uitwisseling in de gelegenheid te zullen zijn ze te leeren kennen".

Ik moet dus de drie Ave's terugtrekken en U dringend verzoeken ze niet voor eenige uitvoering te Parijs in aanmerking te willen laten komen. Zelfs al zoudt U reeds démarches ondernomen hebben bij een zangeres, zou ik dit betreuren, maar mij niettemin verplicht zien mijn terugtrekking te handhaven.

Als toelichting dit: In Juni 1940, van de geheele buitenwereld afgesneden was ik beroofd van alle middelen van bestaan. Restte mij niets dan één maand salaris van mijn krant. Ik was mijn 4^de symphonie begonnen. De eerste hulp kwam opdagen in den vorm van een Duitsch soldaat, die mijn leerling werd. Ondanks zijn goeden wil was de bron onvoldoende. De jongens (Josquin was inmiddels gedemobiliseerd) hebben toen van een auto, bij ons achtergelaten door een vriend, een hand-wagen gefabriceerd en een onderneming van hout-transport georganiseerd. (Er was toen nog hout). Ook dit bleek onvoldoende, want dikwijls sneeuwde het dien winter. Menigmaal in deze maanden heeft het afgehangen van de recette der jongens of wij den volgenden dag zouden eten (Crediet bestond niet meer.) Op een morgen van begin April 1941 (de symphonie was juist voltooid) ontving mijn vrouw opeens een chèque van ruim vijfduizend francs, zonder dat de afzender vermeld was. Wij hebben verschillende dagen vergeefs geraden naar den naam. Een week later bracht de bank ons in kennis dat de chèque kwam van Thea Diepenbrock. Van al onze verre of nabije vrienden, kennissen, verwanten, bewonderaars etc. was Thea Diepenbrock de eenige geweest die zich intuïtief en actief gerealiseerd had dat ik door den aard der omstandigheden in een uitermate benauwde situatie moest verkeeren, en die spontaan was overgegaan tot de buitengewoon bewonderenswaardige daad van hulp welke zij nadien nog verscheidene malen herhaald heeft. Intusschen had ik al de jaren van mijn verblijf in Frankrijk, tot aan de uitvoering der 3^de symphonie, geen relaties met de Diepenbrock's onderhouden. U begrijpt dus dat de minste wenk van Thea Diepenbrock voor mij een gebod is: zij heeft gehandeld op een wijze waarvan geen weerga mij bekend is. Wilt u voor een eventueele uitvoering bij Triptyque de Violoncel-sonate dan heb daar geen bezwaar tegen. Ik hoor dat het Van Wezel genoegen zal doen. Maar mij is het totaal onverschillig, hoewel ik zeer op de sonate gesteld ben en ze als een goed werk beschouw. (Het was een drama voor mij toen ik haar in 1927, ingepalmd door de journalistiek, moest onderbreken; het was een verlossing voor me toen ik in 1937 den moed vond haar te hervatten. Doch voor 't oogenblik lijkt een uitvoering mij zulk een beslommering dat ik er tegen op kijk. Dezer dagen is het Adagio der nieuwe symphonie gereed gekomen en de finale begonnen. Ik wil mij door niets laten afleiden: ik heb te veel tijd in te halen; en van het leven zei men reeds vóór de catastrophe dat het kort was. Mijn eenige medewerking bij de Violoncel-sonate kan slechts hierin bestaan dat ik mij tegen een opvoering niet verzet wanneer daarvoor enthousiasten te vinden zijn. Uw brief van 23 jan. las ik met groote opmerkzaamheid. En nogmaals dank voor de vele waardeerende woorden. Toch moet ik bekennen dat verschillende dingen die u zegt mij eenigszins aarzelend maken. Waarom baseert u de preferentie voor de Ave's op de begeleiding?? Voor mij is de "begeleiding" der sonate minstens even belangrijk, zoo niet méér, doch al was het andersom, dan zie ik nog niet hoe dit maatstaf en beweegreden zou kunnen zijn. Hoe is 't mogelijk dat het accompagnement van No. 1 U doet denken aan de viool- of de violoncel-sonate van Debussy? Expres om dit te controleeren luisterde ik gisteren naar de viool-sonate van Deb., welke toevallig bij Radio-Paris werd uitgevoerd. Ik kon niet de geringste analogie ontdekken. Dit heeft natuurlijk slechts luttele importance en laat ik dat onderstrepen. Als ik het vermeld doe ik het enkel omdat het mij in de gedachtenwisseling derouteert. Ik voel me plotseling als dood-loopend of in-de-lucht-hangend. En (bis repetita placent hebben de componisten altijd gemeend, hoewel ik gaarne een uitzondering zou maken): voor zulke gewaarwordingen als dood-loopen is het leven te kort. – Het is waar, bedenk ik opeens, dat u de muziek slechts vluchtig doorgebladerd hebt; wat mij bijna neiging geeft mij te verontschuldigen.

Kan ik a.s. Zondag Josquin of den anderen jongen bij U zenden om de Ave's terug te halen? Ik heb ze liever hier daar het mijn eenig exemplaar is. Alles blijft goed gaan in uw gezin, denk ik. Mijn vrouw die op 't oogenblik ziek is, laat u allen hartelijk groeten. Ik zend u hiermee een besten handdruk en

als vroeger gaarne uw

Matthijs Vermeulen

[het tiksel van de transcriptie is verloren gegaan]

verblijfplaats origineel onbekend