MATTHIJS VERMEULEN

Componist, schrijver en denker

19390414 Matthijs Vermeulen aan Comité Maneto - Jan van Gilse

Matthijs Vermeulen

aan

Comité Maneto (Jan van Gilse)

 

Louveciennes, 14 april 1939

 

Louveciennes (S et O)

2 Rue de l'Etang

14 April 1939

Zeer Geachte Heer Van Gilse,

Reeds ettelijke dagen ben ik bezig te realiseeren, te verwerkelijken, te verwerken wat het voor mij beduidt dat mijn Derde Symphonie ter uitvoering aangenomen is door Maneto. Te zeggen tot welken graad ik U dankbaar ben en erkentelijk daartoe te hebben bijgedragen, drukt niet het honderdste deel uit der vibraties welke dit kleine, simpele, lang-verwachte feit in mij gewekt heeft. Het eenvoudigst is om mij te bepalen tot Merci.

Merci ook voor Uw welwillende, hoewel gereserveerde appreciatie. Ik begrijp het conditionneele uwer houding. Rationeel er tegenover staand, niet meegesleept door den zang achter de noten, herhaal ik me sinds 17 jaren ongeveer hetzelfde. Dat orchest zonder fundamenten, die absolute gelijkheid en vrijheid van alle medewerkenden, die concepties van harmonie, melodie, rythme en expressie, etc. etc. in hoeverre zullen zij bestaanbaar blijken, zich mogelijk toonen, en in hoeverre zullen zij beantwoorden aan wat mij voorgezweefd heeft sinds ik reikhals naar Muziek? Ik geloof dat ik niet de onderwereld of de bovenwereld betreden zal met vreemdere gewaarwordingen dan ik het Concertgebouw zal binnengaan. Want elk jaar uitstel heeft voor mij de confrontatie gewichtiger gemaakt, van essentieeler beteekenis. Ik hoop ten minste, naar Amsterdam te komen, hoewel ik daarvoor op 't oogenblik niet de middelen bezit, en zelfs niet bereikbaar zie. Gaarne zal ik van U bij gelegenheid den datum der voornaamste repetities vernemen. Het kapitale belang dat een opvoering voor mij heeft zou zoo goed als geannuleerd worden wanneer ik ze niet zou kunnen bijwonen.

De inleiding voor het programma wil ik met genoegen zelf schrijven, tenzij U iemand anders in 't zicht zoudt hebben. Wat de titel betreft, Thrène beteekent niets dan Chant Funèbre, Péan, Chant de guerre of Chant de Victoire. De Péan werd gewoonlijk gezongen ter eere van Apollo. Ik heb beide woorden genomen omdat ik geen betere vond en omdat zij resumeeren wat ik had uit te spreken. Grafisch kan de compositie voorgesteld worden door een zigzagwijze stijgende lijn, die op haar hoogtepunt loodrecht zou vallen. Ik herinner me nog het slot geschreven te hebben ondanks mijzelf, in weerwil van wat ik wenschte, maar gedwongen door een noodzaak waaraan ik mij niet onttrekken kon.

Als 't niet vermetel was in de tijdsomstandigheden die wij beleven plannen te smeden zou ik mij reeds verheugen met U kennis te maken, en met Uw Uilenspiegel. Het zou me werkelijk genoegen doen een korte vacantie door te brengen in Holland, en met oude en nieuwe vrienden contact te hernemen. Laten we niettemin plannen smeden. Het staat zonder twijfel reeds geschreven of ze volvoerbaar zijn, maar wie weet, wellicht kunnen ze bijdragen om barricaden op te werpen in de sferen van het gebeurlijke.

Veel geluk met Uw Thijl. Met vriendelijke groeten, ook namens mijn vrouw, en hoogachting,

uw

Matthijs Vermeulen

 

Zooals ik meldde aan Guillaume Landré is het materiaal der symphonie waarschijnlijk reeds bij Maneto.

Wanneer zou een toelichting van mij uiterlijk in Uw bezit moeten zijn?

Nam van Beynum reeds kennis van de partituur? En hoe staat hij ertegenover?

Een enkel woordje van U, als U tijd vindt, zou mij werkelijk genoegen bezorgen.

 

Verblijfplaats: Den Haag, Nederlands Muziek Instituut, archief Buma/Stemra, Maneto