MATTHIJS VERMEULEN

Componist, schrijver en denker

19380509 Anny Vermeulen-van Hengst aan G. Mastenbroek

Anny Vermeulen-van Hengst

aan

G. Mastenbroek

Louveciennes, 9 mei 1938

Louveciennes (S & O) 9 Mei 1938.

Zeer geachte Heer Mastenbroek,

Mag ik U beleefd en nadrukkelijk erop attent maken dat U en Mevrouw zich eene absoluut verkeerde voorstelling maken van het karakter van Matthijs Vermeulen zoo U veronderstelt dat het hem ook maar zóóvéél interesseert of men zijn werk zal uitvoeren? – Het gaat niet over monopolie, belemmeren, enzoovoort, doch alleen om een belofte gedaan aan eene zangeres, óók zeer enthousiast, die ons in vroeg-voorjaar 1933 vlak na de beëindiging der orchestratie opzocht. Zij had, zonder ons te kennen, zonder onze voorkennis, op 13 Febr. 1933 "La Veille" "gecreëerd" met Félix de Nobel (die sindsdien tot voor kort haar begeleider bleef) en Matthijs Vermeulen een week later daarvan op de hoogte gebracht. Eerst bij haar toevallig bezoek kort daarna werd zij ermede in kennis gesteld dát er nu ook een orchestratie bestond. Een van M.V.'s snijdende antwoorden als ik wel eens (hetgeen mij zeker te vergeven is dunkt me) aandrong op méér-moeite-doen-om-zijn-werken-uitgevoerd-te-krijgen is deze: "Ik ben geen commis-voyageur en musique." Dit zal U voldoende verklaren waarom o.a. geen gewag werd gemaakt der orchestratie, noch aan Mevrouw noch aan andere zangeressen. Voor Matthijs Vermeulen telt slechts het kunstwerk, niet de berekening, niet de menschelijke consideraties. "La Veille" is drie jaar lang in Parijs bij een orchest geweest door een vriend daar gebracht, zonder dat het M.V. in 't hoofd kwam den dirigent te schrijven, op te zoeken, zich voor te stellen, enz. enz. en het resultaat was te voorzien: "La Veille" sliep ongelezen in de bibliotheek. Voor hem in zijn absolutisme ligt het aan den dirigent het-werk-om-zich-zelf uit te voeren en niet vanwege bijkomende menschelijke factoren uitgaande van den auteur. Met de symphonieën: géén enkele dirigent te Parijs, behalve indertijd (1924) Koussevitzky, kent het bestaan van M.V. en zijn orchest-werk. K. nam de 3de mee naar Boston (na zelf de stemmen bekostigd te hebben), wachtte volgens M.V. te lang met de uitvoering, deze vroeg zijn werk terug, ondanks Nadia Boulanger en mijzelf die aandrongen K. allen tijd te laten. –

Nu kunt U zich indenken dat het idee alleen, dat ik bij Ed. Flipse zou "aandringen" voor een uitvoering volkomen is uitgesloten. In deze heele lijdensgeschiedenis heb ik veel meer behoefte aan een vriendelijke, compatisseerende houding Uwerzijds, vooral bij een kunstenares als Mevrouw, want als er iemand "La Veille" stééds en stééds weer zou willen hooren dan is 't wel de vrouw van den auteur. Als ik U de poignante oogenblikken vertelde bij 't aanhooren van "La Veille" door de radio zoo met goede bedoelingen geheel "ernaast".... Ik beschreef indertijd het tafereel: M.V. voor de post, een vriend en zijn vrouw met de partituur, de kinderen met hun nieuwsgierig ongeduld naar "muziek-van-Thijs", "et moi avec ma seule souvenance de Seroen et Cornelis." en dan die teleurstelling. "J'en étais malade."

U zult vragen: maar wat wil je dan?! Op 't oogenblik zie ik er zelf geen uitweg in. Men zou háást zeggen dat degene die Mevrouw voorstelde bij "Maneto" te zingen rekende op deze complicatie, wel wetende dat een andere reeds jaren bezig was een gelegenheid te zoeken voor "La Veille" (o.a. hadden wij geen geld voor de stemmen...) om M.V. òf met Mevrouw òf met Hans Gruys te brouilleeren. Ik zeg niet dat het zoo is, doch als iemand die poets had willen bakken... nu Hans juist ver weg zit en het moeilijk is tot een aimabel vergelijk te komen. De Franschman zegt altijd "tout s'arrangera." doch wanneer er Hollanders – en Vlamen!!! in 't spel zijn is dat zéér moeilijk. Doch met den Franschman zou ik willen zeggen: "ne donnons pas dans le panneau." en helpt U beiden mij de atmosfeer om M.V. heen rustig te houden wat hij oneindig noodig heeft. Vijftig jaar is wel niet oud (ik zelf ben 49) maar die leeftijd te bereiken zonder satisfacties op muzikaal gebied – eh! bien, ce n'est pas marcher sur des roses.

Als altijd gaarne Uwe

Anny Vermeulen-van Hengst.

"Les petites clochettes roses me regardent: "Alors?? Tu ne nous envoies pas répandre notre baume dans la rue de l'Espagne impérissable?"

"Ah! mes chères mignonnes, la Belle Dame. Elle est fâchée... Elle vous ferait mourir de ses regards pleins de courroux. Restez donc ici."

Les petites clochettes baissent leurs charmantes têtes, se résignent et ne comprennent rien à l'embroglio humain.....

Verblijfplaats: Den Haag, Nederlands Muziek Instituut