MATTHIJS VERMEULEN

Matthijs Vermeulen

aan

Adriaan Roland Holst

Louveciennes, 21 augustus 1929

Louveciennes (S et O)

21 Rue de Voisins

21 Augustus 1929

Woensdag morgen.

Beste Jany,

Laten we niet kibbelen over de laatste die niet de eerste moet zijn. Ik was de laatste, mon vieux: de brief waarvan je een stuk hebt laten lezen aan Rik en die handelde over de uitgave mijner muziek. Sinds hoorde ik niets meer van je. Wijl hier niets te boekstaven viel wachtte ik maar geduldig. Ik had trouwens geen tijd. Sinds vier maanden moet ik Marsman schrijven. Dit papier is vertraagd door een kleine verhuizing. Zooals mijn plan was heb ik mijn fabriek verlegd op eenigen afstand van ons huis om minder geabsorbeerd te zijn door de kinderen, tegenover wie ik zwak en hulpeloos ben. Ik wilde eerst een houten huisje laten zetten. Toevallig kwam er eentje te huur op een kilometer van ons huis. Midden in 't veld; met een grooten tuin, groente en vruchtboomen. Sinds eergisteren zit ik er met mijn boeken en de piano. Maar de eerste dag is heengegaan met 't redigeeren van een feuilleton voor Soerabaia.

Ik hoop mijn tijd hier productiever te kunnen maken. Als jij je over me beklaagt wat betreft De Gids, vergeet dan niet dat ik twee feuilletons per week schrijf voor mijn krant. Dat is gemiddeld 12 Gids-pagina's of 4000 woorden. Die dingen moeten gedocumenteerd, verzorgd en leesbaar zijn. Dat duurt al een jaar, kerel, soit 600 Gids-pagina's. Geen kleinigheid. Als mijn previsies uitkomen hoop ik volgende maand mijn medewerking bij jullie te hervatten. Ik dank je natuurlijk voor je waardeering. Doch het is me onmogelijk gevallen. Ook ik laat niet graag een vier duizend francs schieten nu ik me eenmaal ingespannen heb voor den wagen.

Of het de oorlog is, of een deviatie van onbekende trillingen, of wat dan ook – het is onmogelijk om niet een immens psychisch failliet te constateeren bij de oude en bij de jonge generatie. Maar wat mij aangaat, ik die alle reden heb om het op te geven, ik ben vast besloten om zoo gauw als de minste gelegenheid zich voordoet, zelfs een ongunstige gelegenheid, om onmiddellijk aan 't werk te slaan. Ik heb lak aan mijn tijd en mijn tijdgenooten. Ik herinner mij het evangelisch woord: Het rijk der hemelen lijdt geweld, en alleen de geweldigen nemen het in. Behalve dat ik er op reken om op z'n minst tachtig jaar te worden vind ik dat ik genoeg gezeurd en geslabakt heb. Je me reprends.

Een phonograaf en soi is een goed ding. Ik heb er gehoord in Parijs met electro-dynamische amplificateur, die mij bouleverseerden en me de haren te berge deden rijzen als het beste orchest. Ik zou er best een willen hebben. Maar wat de platen betreft loopen wij hemelsbreed uiteen. Men enregistreert tegenwoordig verzen: wat zou je van me zeggen of denken wanneer ik mij verslingerde en opmonterde aan mijn ontbijt met de producten van meneer Zeldenthuis, Reddingius, De schoolmeester, Clinge Doorenbos e tutti quanti? Eh bien, mon cher, jullie tango's, steps, neger spirituals, jazz's, c'est parfaitement la même chose dans cet ordre d'idées. Dezelfde gradatie. Het heeft me verontrust in een dialoog van jou en Nijhoff te lezen dat sommige muziek, très appréciable, je vermoeit. Wat zou je denken wanneer ik je moest bekennen dat Keats mij vermoeit, of George of Verlaine? De hemel beware me er voor. Ik geef je mijn opinie omdat je ze uitlokt: al die "voluptueuse" muziek, waar ik voor mij geen greintje volupté in vind of hoogstens een volupté de caractère nettement impuissant – al die muziek liquifieert. Liquifieert lijkt me de beste uitdrukking. Een kwestie van zelfbehoud en spaarzaamheid. Dit is geen critiek van me. Dit is een opinie.

Mijn zoon komt me halen voor het eten. Antwoordt je me nog? Als je Rik ziet doe hem dan mijn groeten. Ben je nog in Parijs geweest? Hoe gaat 't in Holland? Wij maken 't goed. Groeten van Anny en hartelijken handdruk van je

Matthijs

Een beetje in haast. Maar spontaan, niet of nauwlijks gecontroleerd, en welgezind.

Verblijfplaats: Den Haag, Literatuurmuseum